Wat houdt Basiskwalificatie examinering (bke) in?

Ontstaansgeschiedenis bke en ske
In 2012 stelde de Commissie Externe Validering Examenkwaliteit Hoger Beroepsonderwijs in hun rapport ‘Vreemde Ogen Dwingen’ dat versterking van de toetsbekwaamheid, als onderdeel van de basisdidactische bekwaamheid (bdb) van docenten, noodzakelijk was. Ook adviseerde de commissie een kwalificatiesysteem te introduceren waarin onderscheid gemaakt zou worden tussen basis- en senior- toetsbekwaamheid (Commissie externe validering examenkwaliteit hoger beroepsonderwijs, 2011). Dit advies leidde tot zowel de formulering van leeruitkomsten en indicatoren (Expertgroep bke/ske, 2013), als de vorming van het netwerk Toetsbekwaamheid h(b)o waar nagenoeg alle hogescholen deel van uitmaken.

In 2017 concludeerde de Commissie Evaluatie externe validering toetsing en examinering in het HBO in haar rapport ‘Zienderogen vooruit’ dat docentprofessionalisering op het gebied van toetsing één van de grootste successen is van de implementatie van ‘Vreemde Ogen Dwingen’, mede dankzij de wijze waarop hogescholen gezamenlijk ervaringen hebben gedeeld en kennis hebben ontwikkeld ten aanzien van bke- en ske-professionaliserings- trajecten (Commissie Evaluatie externe validering toetsing en examinering in het HBO, 2017).

In het project ‘Je Ogen Uitkijken’ staat ten aanzien van bke en ske dan ook de vraag centraal wat voortdurende toetsbekwaamheid is en hoe aandacht hiervoor duurzaam verankerd kan worden binnen de hogescholen. Om hier antwoord op te kunnen geven, en om tevens concrete handvatten voor hogescholen te kunnen bieden waarmee zij, passend bij de context van de eigen hogeschool, invulling kunnen geven aan voortdurende toetsbekwaamheid en de verankering van aandacht hiervoor in de professionele kwaliteitscultuur, is gestart met de herijking van de leeruitkomsten zoals die geformuleerd zijn door de Expertgroep (Expertgroep bke/ske, 2013). Dit heeft geleid tot de formulering van vier kwaliteiten van de toetsbekwame hbo-docent. In deze rapportage worden deze kwaliteiten gepresenteerd en toegelicht.

De kwaliteiten van de toetsbekwame docenten zijn afgeleid van de entiteiten van het toetsweb. Het toetsweb symboliseert de verwevenheid van de verschillende toetsentiteiten, en maakt visueel zichtbaar dat deze allemaal met elkaar verbonden zijn. Tijdens de bke cursus vertrek je vanuit één concrete toets (onderwerp portfolio bke). Vanuit die concrete toets doorloop je de toetscyclus (kwaliteit 3) en leg je verbanden met toetsorganisatie en toetsbeleid (kwaliteit 1) en toetsprogramma (kwaliteit 2). In kwaliteit 4 reflecteer je op je eigen toetsbekwaamheid en kijk je vooruit hoe je duurzaam toetsbekwaam blijft.

Portfolio & Opdracht
Voor de start van de bke training word je gevraagd deze opdracht te maken. Bij kwaliteit 4, aan het eind van de reeks, is het handig om deze visie weer erbij te pakken en te kijken waar je tegen die tijd staat qua visie.

Daarnaast wordt aangeraden ter inspiratie te luisteren naar deze podcast over de toetscultuur.

Welk toets stel je centraal voor je bke?
Welke toets je kiest, hangt af van je eigen voorkeur maar wij adviseren je ook dit af te stemmen met je collega's / teamleider. Stem met andere deelnemers binnen je instituut af welke toets je kiest, zodat ook de opleiding zijn voordeel kan doen met jouw uitwerking voor bke. Het is voor de assessoren fijn als je in de inleiding uitlegt welke toets centraal staat in je portfolio.

Tijdens de bke cursus vertrek je vanuit één concrete toets (onderwerp portfolio bke). Je kiest een formatieve cyclus of summatieve cyclus. Bij beide is het van belang dat je een keuze maakt, waarbij je het cyclisch werken en denken aantoont. Voor de summatieve toetscyclus kun je bijvoorbeeld de toetsing van een onderwijseenheid waar beslissingen over leeruitkomsten genomen worden, het afstuderen, een product, een stagebeoordeling of een kennistoets. Voor de formatieve toetscyclus duik je meer in het formatieve stuk. Kies daarbij een moment waarbij meerdere evaluaties samenkomen, zoals een tussenevaluatie, intermediate, etc.

Voor het certificeren bij FKO dien je een portfolio op te stellen, dat als input dient voor het criteriumgericht interview (CGI). We adviseren je conform VRAAK-criteria (zie onderstaand) diversiteit aan te brengen in je portfolio en dus ook vanuit diverse invalshoeken de kwaliteiten te benaderen.

Variatie: dit betreft de variatie aan bewijsmateriaal vanuit verschillende contexten; hoe groter de variatie aan contexten waarin ervaring wordt opgedaan en verschillende experts en mede-kandidaten, des te meer evidentie het bewijsmateriaal levert.
Relevantie: dit betreft de mate waarin bewijsmateriaal de meest belangrijke elementen van één (of meerdere) kwaliteiten dekt.
Authenticiteit: dit verwijst naar het vertrouwen dat bewijsmateriaal een afspiegeling is van de ervaring en deskundigheid van de kandidaat.
Actualiteit: bewijsmateriaal dient van een redelijk recente datum te zijn.
Kwaliteit: het bewijsmateriaal dient van voldoende kwaliteit te zijn om te dienen als overtuigend bewijs van bekwaamheid. Het bewijsmateriaal is netjes verzorgd en in correct Nederlands & Kwantiteit: dit heeft betrekking op de hoeveelheid bewijsmateriaal die de kwantiteit aanbiedt.

Tip is om gebruik te maken van het portfolio in Portflow. Voordeel daarvan is dat je direct feedback kunt verzamelen.

Dit werk valt onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel 4.0 Internationaal-licentie.